In welke gemeenten wordt jeugdhulp opvallend gebruikt?

Op zoek naar BlueZones in de jeugdhulp: een reeks onderzoeken waarin gezocht wordt naar gemeenten in Nederland waar sprake is van een opvallend jeugdhulpgebruik, en de redenen hierachter.

Waarom

Inwoners van het dorpje Silanus op Sardinië leven langer, gezonder en gelukkiger. Dit komt door hun wijze van eten, de dagelijkse routine, de waarde die ze hechten aan relaties met de mensen om hen heen en hun kijk op het leven. Dat ontdekten onderzoekers in 2004. Op de landkaart omcirkelden zij dit demografische gebied met een blauwe stift en noemden het een BlueZone. National Geographic startte vervolgens een wereldwijd onderzoek om meer BlueZones te identificeren. Afgebakende gebieden ter grootte van een gemeente waar mensen lang, gezond en gelukkig leven.

In 2018 vroeg het ministerie van VWS aan Garage2020 om inzicht te verkrijgen in het al dan niet bestaan van BlueZones binnen de jeugdhulp. Een eerste stap werd gezet om met behulp van data-analyse potentiële BlueZones aan te wijzen en binnen deze gemeenten kwalitatief onderzoek uit te voeren om te bepalen of er sprake is van een BlueZone. Het overkoepelende doel hiervan is meer leren over waarom jeugdhulpgebruik verschilt tussen gemeenten en hoe dit eventueel positief te beïnvloeden is. In 2020 is een vervolgonderzoek uitgevoerd in opdracht van het Ambtelijk overleg Beleidsinformatie Jeugd (ABJ). Een uitgebreidere data-analyse over meerdere jaren is gebruikt om gemeenten te selecteren die zowel meer als minder jeugdzorg gebruiken dan statistisch verwacht. Binnen vier opvallende gemeenten is kwalitatief onderzoek verricht om dit beeld van jeugdzorggebruik te verklaren.

Voor wie
Het onderzoek BlueZones werd gedaan in opdracht van het VWS en het ABJ en biedt inzicht voor onder andere beleidsmakers en geïnteresseerde jeugdhulpinstellingen.

Ontwikkeling

Door gebruik te maken van data-analyse zijn gemeenten geïdentificeerd die een opvallend jeugdhulpgebruik hebben. Dit kan zowel hoger of lager dan het landelijk gemiddelde of de statistische verwachting zijn. Binnen deze gemeenten is vervolgens uitgebreid kwalitatief onderzoek gedaan. Hier is voor gekozen om een beter beeld te krijgen bij de cijfers, te zoeken naar verklaringen hiervoor en nieuwe lessen te leren over inrichting van jeugdhulp.

In 2019 werd het rapport “Op zoek naar BlueZones in de jeugdhulp” gepubliceerd, welke aanleiding heeft gegeven tot een vervolgopdracht van het ABJ welke in 2020 is uitgevoerd. In 2021 zijn de resultaten hiervan gedeeld met de Tweede Kamer en gepubliceerd.

Download BlueZones deel 1 (2019)

Download BlueZones deel 2 (2020)