Agressie is vaak een uiting van stress. Jongeren voelen zich erna vaak schuldig. Zij hebben spijt en moeten het ‘trauma’ verwerken. Hebben jongeren hun stress beter onder controle, dan kunnen zij voorkomen dat situaties uit de hand lopen. Met het project Yuno wordt de bewustwording van stress gestimuleerd. In april is een pilot gestart met medewerkers van de Koppeling, later in het proces zullen ook jongeren meedoen.

Een steentje

De stress wordt gemeten met de Spire; een steentje waarin elektronica zit. Het steentje draag je waar je ademhaling voelbaar en meetbaar is, bijvoorbeeld aan de binnenkant van je bh of aan de binnenkant van je broekrand, dicht op de huid. De Spire is aangesloten op een app en die is gekoppeld aan je geslacht, leeftijd, gewicht en lengte. De Spire verzamelt data en toont resultaten in de app.

Leren omgaan met stress door bio-feedback

Patronen herkennen

Maike Bisseling, projectleider Yuno, laat zien dat zij in de afgelopen twee uur, vier minuten kalm is geweest, zeventien minuten gefocust en vier minuten gespannen. De app toont hoe laat dit was, zodat ze weet in welke situatie ze gespannen of ontspannen was. Maike: ‘Zo kun je patronen herkennen, bijvoorbeeld dat je altijd gespannen bent in de metro. Daarop kun je actie ondernemen, een muziekje luisteren of een ontspanningsoefening doen in de metro, een grapje maken, met iemand erover praten of meer tijd en ruimte voor jezelf nemen.’

Reflecteren en acteren

Met de Spire kunnen medewerkers en jongeren bewust worden van het feit dat ze stress hebben. Ook ontdekken ze welke momenten ze stress ervaren, wat hun copingstrategie was en hoe ze kunnen omgaan met hun stress. ‘Medewerkers van de Koppeling spelen hierin een hele belangrijke rol’, vertelt Maike. ‘Zij moeten in stressvolle situaties kunnen reflecteren en acteren: hun eigen spanning leren te beheersen en tegelijkertijd de jongeren met hun spanning te leren omgaan.’

Pilot met veertien medewerkers van de Koppeling

De pilot is daarom vooralsnog gericht op de medewerkers. Vanaf april dragen veertien medewerkers van de Koppeling, drie weken lang, vier dagen in de week de Spire. Om op een dieper niveau van betekenis te zijn voor jongeren, is het belangrijk dat hulpverleners zichzelf op het gebied van spanning en stress door en door kennen. Daar levert Yuno letterlijk en figuurlijk een steentje aan bij. Marjan Meijer, hulpverlener bij de Koppeling en deelnemer aan de Garage2020: ‘Medewerkers hebben dagelijks te maken met onvoorspelbaarheid, complexiteit, hectiek, verbale en fysieke agressie en onverwachtse momenten. Het is een kunst om jezelf daarin steeds goed in balans te houden. Hoe beter medewerkers dit onder de knie hebben, hoe meer profijt jongeren hiervan hebben.’

Stressvolle situaties oefenen met een acteur

De deelnemers hebben een trainingsdag gevolgd waarin ze hebben geoefend met de Spire in rollenspellen met een acteur. Tijdens de pilot vullen ze vragenlijsten in die achteraf, samen met de verzamelde data, iets zullen zeggen over het gebruik van biofeedback in de gesloten jeugdzorg.

Acties zijn maatwerk

Jan Willem, groepswerker en één van de deelnemers aan de pilot, kan met de Spire en het logboek erbij terughalen in welke situatie hij zat toen hij stress ervaarde. Daar ziet Jan Willen zeker voordelen in, al kost het in het begin tijd om de resultaten te monitoren. ‘Een jongere kan met de Spire spanning bij zichzelf herkennen en er iets mee doen. Met sommige jongeren kun je goede afspraken maken om bijvoorbeeld een rondje te gaan lopen. Met anderen kijk je per situatie wat je doet.’

Volgens Jan Willem zal Yuno winst opleveren omdat er minder escalaties zijn en minder stress voor de jongeren én de medewerkers. ‘Ik denk dat het voor de jongeren heel erg geschikt is, maar ze moeten er wel voor open staan. Sommigen zullen vinden dat ze zelf heel goed weten wanneer ze spanning voelen, en daar geen elektronica voor nodig hebben. Anderen zullen het juist interessant vinden en graag willen meedoen.’

Garage2020

Yuno is een project van Garage2020 en wordt wetenschappelijk begeleid door professor Arne Popma en Yuno-teamlid Gianna Marsman. Lees meer over Yuno op de site van de Garage2020: http://www.garage2020.nl/yuno/

De app waarin je de metingen van de Spire kunt aflezen

Nee, dit wordt niet een lijstje met dingen waarmee ik wil stoppen in 2017. Het wordt er een waarmee ik ga starten.

The Smart City Expo World Congress 2016 in Barcelona brought together over 400 global influencers and innovators to share knowledge, debate the challenges faced by our cities, encourage out of the box thinking and inspire a worldwide call for action in order to develop smarter and more sustainable cities.